บทว่า อคฺควตี ได้แก่ มีบุคคลสูงสุด หรือประกอบด้วยการ
ปฏิบัติอย่างเลิศคือสูงสุด. บริษัทตรงข้ามจากบริษัทที่มีตนเลิศนั้น. ชีวิต
ที่ไม่มีคนเลิศ. บทว่า พาหุลฺลิกา ได้แก่ ผู้ปฏิบัติด้วยความมักมากด้วย
ปัจจัย 4 มีจีวรเป็นต้น . บริษัทชื่อว่า สาถิลิกา เพราะอรรถว่า ถือ
ศาสนาย่อหย่อน. นิวรณ์ 5 เรียกว่า โอกฺกมน ในคำว่า โอกฺกมเน
ปุพฺพงฺคมา นี้ ด้วยอรรถว่า ดำเนินต่ำลง. อธิบายว่า ภิกษุเถระเหล่านั้น
มุ่งหน้าด้วยทำนิวรณ์ 5 ให้เต็ม. บทว่า ปวิเวเก นิกฺขิตฺตธุรา ความว่า
เป็นผู้ทอดธุระในวิเวก 3 อย่าง. บทว่า น วิริยํ อารภนฺติ ความว่า
ไม่ทำความเพียรทั้ง 2 อย่าง. บทว่า อปฺปตฺตสฺส ปตฺติยา ความว่า
เพื่อต้องการบรรลุคุณวิเศษคือฌานวิปัสสนามรรคและผลที่คนยังไม่ได้
บรรลุมาก่อน. สองบทนอกนี้ อนธิคตสฺส อธิคมาย อสจฺฉิกตสฺส
สจฺฉิกิริยาย เป็นไวพจน์ของบท (อปฺปตฺตสฺส ปตฺติยา) นั้นเอง.
บทว่า ปจฺฉิมา ชนตา ได้แก่ ชนผู้เป็นสัทธิวิหาริกและอันเตวสิก.
บทว่า ทิฏฺฐนุคตึ อาปชฺชติ ความว่า เมื่อกระทำความข้อที่อุปัชฌาย์
อาจารย์กระทำแล้ว ชื่อว่าประพฤติตามอาจาระของท่านเหล่านั้นที่ตนเห็น
แล้ว. คำที่เหลือ พึงทราบโดยนัยตรงกันข้ามกับที่กล่าวแล้ว.
จบอรรถกถาสูตรที่ 3

สูตรที่ 4

ว่าด้วยบริษัทที่มิใช่อริยะ และเป็นอริยะ

[290] 44. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย บริษัท 2 จำพวกนี้ 2 จำพวก
เป็นไฉน คือบริษัทที่มิใช่อริยะ 1 บริษัทที่เป็นอริยะ 1 ดูก่อนภิกษุ
ทั้งหลาย ก็บริษัทที่มิใช่อริยะเป็นไฉน ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุใน